نهال انگور سیاه سردشت

مشخصات نهال انگور سیاه سردشت (رشه)

نهال انگور سیاه سردشت از انواع نهال‌های بومی است که خاستگاه اصلی آن شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی است. امروزه این نهال انگور در منطقه سردشت کشت بسیار بالایی دارد. اما کشت این نهال محدود به این منطقه نیست و در اغلب مناطق کشورمان کاشت می‌شود. علاوه بر ایران، انگور سیاه سردشت در اکثر نقاط جهان نیز کشت بالایی دارد. در کشورهای اروپایی، این انگور برای تهیه شراب به کار می‌رود؛ به همین دلیل، گاهی با عنوان نهال انگور سیاه سردشت شرابی شناخته می‌شود.

محصول نهال انگور سیاه سردشت به رنگ قرمز مایل به سیاه است. رنگ جذاب این انگور یکی از دلایل پرفروش بودن آن است. این انگور در مناطقی که دارای میزان بارندگی بالا هستند، به صورت دیمی کاشت می‌شود. به همین دلیل برخی اوقات نهال انگور سیاه دیمی نیز نامیده می‌شود. نام دیگر این نهال، نهال انگور رشه است.

محصول نهال انگور سردشت به صورتهای مختلف به بازار ارائه می‌شود. میوه نارس آن با عنوان غوره، بسیار محبوب است. آبغوره این انگور نیز دارای رنگ زیبایی است. همچنین انگورها پس از خشک شدن به صورت کشمش و مویز استفاده می‌شوند. این انگور یکی از بهترین ارقام برای تهیه شیره است. علاوه بر این، از برگ این درختان برای تهیه دلمه استفاده می‌شود. در ادامه به معرفی کامل این نهال انگور می‌پردازیم.

محصول نهال انگور سیاه سردشت

محصول نهال انگور سیاه سردشت به صورت خوشه‌های درشت رشد می‌کند که هر خوشه حدود 150 الی 400 گرم وزن دارد. هر حبه انگور درشت است و حدود 5 الی 8 گرم وزن دارد. حبه‌های انگور گرد و بیضی شکل هستند. پوست و قسمت گوشتی انگورها به رنگ بنفش یا قرمز مایل به سیاه هستند، به همین دلیل، گاهی با عنوان نهال انگور سیاه سردشت شرابی نامیده می‌شود. این انگور بافت بسیار ترد و آبداری دارند. طعم انگور شیرین و دلچسب است. انگور سیاه سردشت دارای هسته کوچک است. روغن هسته انگور دارای خواص بی شماری است.

محصول نهال انگور سیاه سردشت به صورت انگور تازه، غوره، آبغوره، کشمش، مویز و شیره انگور استفاده می‌شود. همچنین در کارخانجات برای تهیه آبمیوه از انگور سیاه سردشت استفاده می‌شود. از هسته این انگور روغن تهیه می‌شود که خواص بسیاری دارد. در کشورهای اروپایی از این انگور برای تهیه شراب استفاده می‌شود.

باردهی درختان انگور سیاه سردشت

نهال انگور سیاه سردشت خیلی زود به بازدهی می‌رسد. این نهال از سال دوم به بار می‌نشیند و میزان باردهی آن خیلی سریع به توجیه اقتصادی خواهد رسید. میزان باردهی درختان انگور سیاه سردشت حدود 40 الی 55 می‌باشد. بنابراین میزان برداشت محصول از هر هکتار حدود 30 الی 35 تن خواهد بود. این نهال، بدون نیاز به هورمون‌های رشد و کود های شیمیایی حداکثر میزان بازدهی را دارد و محصولات آن ارگانیک و ناب هستند.

محصول نهال انگور سیاه سردشت در اواخر شهریور و یا اوایل مهر می‌رسد و روانه بازار می‌شود. در این زمان، فصل میوه‌های تابستانی به پایان رسیده ولی میوه‌های پاییزی هنوز وارد بازار نشده‌اند؛ به همین دلیل، در بازار از استقبال خیلی بالایی برخوردار است. نهال انگور سیاه سردشت حدود 10 الی 15 متر رشد می‌کند. رشد این نهال به صورت بالا رونده و پیچکی است. بنابراین باید در کنار نهال، داربست نصب کرد تا با پیچیدن به اطراف آن بالا برود. به این ترتیب، می‌توان ارتفاع درختان را کنترل کرد تا برداشت محصولات آن‌ها به سادگی انجام شود.

عمر اقتصادی نهال انگور سیاه سردشت، حدود 50 الی 70 سال است. درختان انگور در طول عمر مفید خود محصولات شیرین و مرغوبی تولید می‌کنند که از بهترین و پرفروش‌ترین ارقام محسوب می‌شود. به همین دلیل، سودآوری این نهال برای باغداران فوق العاده بالا است.

مناطق کاشت نهال انگور سیاه سردشت

مسئله مهم این است که چه مناطقی برای پرورش نهال انگور سیاه سردشت مناسب است؟ با توجه به اینکه این نهال بومی منطقه سردشت می‌باشد، می‌توان گفت که با مناطق سردسیر بیشترین سازگاری را دارد. این نهال به راحتی می‌تواند سرمای منفی 15 الی منفی 18 را تحمل کند. این نهال حتی قادر است تا سرمای شدید منفی 28 درجه سانتی گراد را نیز متحمل شود. ولی دمای زیر منفی 28 درجه سانتی گراد به نهال آسیب وارد می‌کند. با توجه به تحمل سرمایی بالای این نهال، در مناطق سردسیر و کوهستانی با خیالی آسوده می‌توانید این نهال را بکارید.

نهال انگور سیاه سردشت در مناطق گرمسیر نیز قابل پرورش است؛ زیرا این نهال در برابر گرما نیز مقاوم است. اما باید توجه داشته باشید که نهال باید در منطقه‌ای کاشته شود که نیاز سرمایی آن تامین گردد. این نهال نیاز دارد که در فصل سرما، حدود 200 الی 750 ساعت سرمای زیر 6 الی 7 درجه سانتی گراد را دریافت نماید تا بتواند شکوفه‌دهی کند و در نهایت انگورهای مرغوبی تولید نماید. اگر نیاز سرمایی نهال تامین نشود، رشد نهال به هیچ وجه موفقیت آمیز نخواهد بود.

ارتفاع از سطح دریا، در پرورش نهال انگور سیاه سردشت تاثیر بسزایی دارد. ارتفاع منطقه کاشت باید حداقل 700 و حداکثر 1900 متر بالاتر از سطح دریا باشد. در این ارتفاع، میزان رشد و بازدهی نهال افزایش خواهد داشت. کاشت این نهال انگور در ارتفاع نامناسب، موجب کاهش عملکرد آن خواهد شد.

کاشت نهال انگور سیاه سردشت

برای اینکه رشد و باردهی نهال انگور سیاه سردشت به میزان عالی باشد به خاک مرطوب نیاز دارد. خاک‌های ریز دانه، برای مدت بیشتری رطوبت را در خود حفظ می‌کنند و شرایط بهتری را برای این نهال فراهم می‌نمایند. همچنین میزان مواد آلی خاک نیز اهمیت دارد. این نهال انگور به خاک غنی از مواد معدنی و آلی نیاز دارد. اگر میزان مواد معدنی خاک کافی نبود باید با استفاده از کودهای حیوانی و شیمیایی مناسب آن را تقویت نمایید.

برای کاشت نهال انگور سیاه سردشت باید گودال‌های مناسب را با یک الگوی منظم حفر کنید. فاصله گودال‌ها در هر ردیف و فاصله بین ردیف‌ها باید حداقل 2 الی 3 متر باشد تا نور خورشید به میزان کافی به بخش‌های مختلف نهال برسد. این نهال برای تولید انگورهای خوش‌رنگ و جذاب به دریافت نور خورشید نیاز دارد.

برای کاشت نهال انگور سیاه سردشت، اگر خاک منطقه حاصلخیز است، کافی است گودالی به عمق 100 سانتی متر حفر کنید. اما اگر خاک منطقه به میزان کافی غنی نبود، باید گودالی به عمق 120 سانتی متر حفر نمایید و تا ارتفاع 20 سانتی متر از آن را با ترکیبی از کود دامی، فسفاته و پتاسه پر کنید. سپس بر روی این کودها، حدود 20 الی 30 سانتی متر خاک سبک قرار دهید. افزودن خاک برای جلوگیری از تماس مستقیم ریشه با کود ضروری است.

نهال انگور سیاه سردشت را به صورت کاملا عمودی درون گودال قرار دهید. مواظب باشید که ریشه نهال آسیب نبیند. اطراف ریشه را با کود دامی، پوشال برنج و سپرجاذب‌ها پر کنید. پس از اتمام مراحل کاشت نهال، آن‌ها را به میزان کافی آبیاری کنید تا کاملا سیراب شود. این آبیاری برای تثبیت رشد نهال انگور رشه ضروری است. نکته بسیار مهم در کاشت نهال انگور سیاه سردشت، نصب داربست است. رشد این نهال به صورت رونده است. باید قبل از کاشت نهال، داربست‌هایی را در زمین قرار دهید تا پس از رشد نهال بتوانید آنها را به داربست ببندید و ارتفاع آنه را کنترل نمایید.

مراقبت از نهال انگور سیاه سردشت

پس از اتمام کاشت، مراقبت از نهال انگور سیاه سردشت باید به صورت صحیح و اصولی انجام شود تا بتوان بیشترین بهره‌وری را از نهال‌ها داشت. خوشبختانه این نهال پربازده در برابر کم آبی و خشکی بسیار مقاوم است. در شهرستان سردشت و مناطقی که میزان بارندگی کافی دارند، می‌توان این نهال را به صورت دیم پرورش داد. به همین دلیل، گاهی با عنوان نهال انگور دیمی نیز شناخته می‌شود. اما توجه داشته باشید که در این مناطق نیز در سال اول باید نهال را به صورت مصنوعی آبیاری نمایید.

اگر میزان بارندگی در منطقه مورد نظر شما کافی نباشد، باید از روش آبیاری قطره‌ای برای آبیاری نهال انگور سیاه سردشت استفاده کرد. در صورتی که نهال دچار کم آبی شدید شود، حبه‌های انگور ترک بر می‌دارند. نیاز آبی سالیانه نهال انگور سیاه سردشت به طور تقریبی 5 تا 7 هزار متر مکعب در هر هکتار می‌باشد.

نهال انگور سیاه سردشت برای اینکه  رشد و باردهی مطلوبی داشته باشد باید در خاک غنی از مواد معدنی و آلی کاشته شود. اگر خاک دچار کمبود منابع معدنی و آلی باشد، باید با به کارگیری ترفند کوددهی، مواد آلی و معدنی مورد نیاز نهال انگور را تامین کرد. به طور سالیانه، در اواخر فصل پاییز، باید کود کمپوست به صورت یک لایه 2.5 سانتی متری در پای نهال‌ها افزوده شود. به تدریج، کود در خاک نفوذ می‌کند و در دسترس ریشه قرار می‌گیرد.