معرفی نهال اقاقیا
نهال اقاقیا با تاج چتری شکل از زیباترین و معروفترین انواع نهال زینتی میباشد. درختان بلند قامت و تنومند با برگهایی زیبا و خوش رنگ زیبایی و نشاط بی نظیری به محیط میبخشد. این نهال تزیینی، یکی از مهمترین نهالهایی که شهرداری برای ایجاد فضای سبز آن را میکارد. زیرا این نهال سایه انداز بسیار خوبی دارد. همچنین با کاشت این نهال عطر دل انگیزی فضا را پر میکند.
نام علمی نهال اقاقیا Robinia pseudoacacia میباشد. این نهال از خانواده legominoseae محسوب میشود. زادگاه اصلی این نهال آمریکای شمالی است. حدود 400 سال پیش این نهال برای اولین بار وارد اروپا شد و به عنوان یک نهال جنگلی معرفی شد. به دلیل زیبایی بی نظیر این نهال و گلهای خوش رنگ و چشمنواز، کاشت آن به سرعت در اروپا و آسیا رواج یافت و محبوبیت بالایی را دریافت نمود. در کشور ما نیز این نهال یکی از محبوبترین انواع نهال غیرمثمر است.
نهال اقاقیا ریشه بسیار قوی و عمیقی دارد. به همین دلیل برای محافظت از زمین در برابر فرسایش خاک مفید هستند. این نهال برای رفع کمبود نیتروژن خاک نیز مفید است. علاوه بر مزایای ذکر شده، از مهمترین فواید درختان اقاقیا چوب بسیار محکم و با کیفیت آن است. این چوب بسیار بادوام است و خیلی دیر میپوسد. چوب درخت اقاقیا در ساخت ستون، داربست معادن و مبل و صندلی کاربرد دارد. از الیاف این درخت نیز برای ساخت طناب استفاده میگردد.
مشخصات درخت اقاقیا
نهال اقاقیا دارای برگهای خوشهای میباشد. هر برگ شامل 9 الی 19 برگچه است که به صورت متقابل شانه ای فرد قرار گرفتهاند. برگچهها کوچک و بیضی شکل هستند. هر برگچه حدود 4 الی 5 سانتی متر طول دارد. قسمت بالایی برگچه به رنگ سبز روشن و قسمت پایین به رنگ سبز تیره مایل به خاکستری است. سطح روی برگچهها صاف است. برگچه اقاقیا نازک است و ضخامت کمی دارد.
برگهای نهال اقاقیا در آب و هوای مختلف فرم متفاوتی دارند. در روزهای گرم و خشک این برگها به سمت بالا خمیده میشوند. اما در روزهای بارانی و مرطوب برگهای درخت به سمت پایین خمیده میشوند. این درختان از انواع نهال خزاندار است، اما نسبت به سایر درختان دیرخزان میباشد. در فصل بهار، برگهای درختان شروع به رشد میکنند. این برگها به رنگ سبز خاص و جالب است. اما در فصل تابستان، رنگ برگها از سبز تا زرد متفاوت است. در این زمان از سال، درختان زیبایی بی نظیری دارند.
نهال اقاقیا رشد سریعی دارد. این درختان تا ارتفاع بسیار بلند رشد میکنند و رشد آنها نیز به صورت عمودی است. ارتفاع درختان اقاقیا به 10 الی 27 متر میرسد. تنه این درخت سخت و محکم است. تنه درخت اقاقیا بالغ به رنگ خاکستری تیره است که بر روی آن ترک نیز وجود دارد. شاخههای جوان نهال اقاقیا در ابتدا شکننده و نازک است. پوست این شاخه جوان صاف است. به مرور بر روی این شاخه ترک ایجاد میشود. هر چه سن نهال بالاتر میرود، ترک و شکافها عمیقتر میشوند.
نهال اقاقیا از سن 4 الی 6 سالگی شروع به گلدهی مینماید. در اواخر ماه اردیبهشت است، گلهای این نهال به صورت خوشههای آویزان بر روی درخت نمایان میشود. طول خوشهها بین 10 الی 25 سانتیمتر میباشد. این خوشههای بسیار زیبا شامل تعداد زیادی گل کوچک و نخودی شکل است. اندازه این گلهای سفید و زیبا تقریبا دو سانتی متر میباشد. این گلها، زیبایی بی نظیری به درختان اقاقیا میبخشند. علاوه بر این عطر خاص و خوش این گلها بسیار دل انگیز و روح افزا است.
نهال اقاقیا در آبان ماه میوه میدهد. محصول این نهال به شکل غلافهایی با طول 5 الی 10 سانتی متر و با عرض یک سانتیمتر است. این غلافها به رنگ قهوهای مایل به قرمز میباشد. دانههای نهال اقاقیا داخل این غلاف قرار دارد. در هر غلاف حدود 12 الی 15 دانه گرد، پهن و نازک وجود دارد.
مناطق کاشت نهال اقاقیا
نهال اقاقیا برای اینکه رشد مطلوبی و ظاهری زیبا و باطراوتی داشته باشد باید در شرایط اقلیمی مناسب کاشته شود. این نهال در برابر سرمای شدید هوا بسیار مقاوم است. این نهال قادر است دمای منفی 30 درجه سانتی گراد را متحمل شود؛ بنابراین کاشت این نهال در مناطق سردسیر و کوهستانی بلامانع است. این نهال در برابر گرمای هوا نیز مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهد. بنابراین در مناطق گرمسیر نیز میتوان این نهال را کاشت.
در مناطق خیلی گرمسیر که تابستانهای بسیار گرمی دارند، باید نهال اقاقیا را در مکان نیمه سایه کاشت. اما ناگفته نماند که نهال اقاقیا در مناطقی با شرایط آب و هوایی معتدل رشد بهتری خواهد داشت. به دلیل مقاومت بالای نهال در برابر خشکی، در مناطق خشک نیز قابل پرورش است.
کاشت نهال اقاقیا
نهال اقاقیا با انواع مختلف خاک سازگار است. اما بهتر است خاک زهکشی مناسب داشته باشد و آب را به راحتی از خود عبور دهد. این نهال نسبت به رطوبت بیش از خاک حساسیت دارد. کاشت این نهال در خاک قلیایی مناسب توصیه نمیشود؛ زیرا در خاک قلیایی نهال نمیتواند به میزان کافی، آب جذب نماید بنابراین برگهای نهال زرد میشوند.
اگر تصمیم به کاشت نهال اقاقیا دارید، باید در زمانی که نهال در خواب زمستانی به سر میبرد، اقدام نمایید. در این زمان شیره در نهال جریان ندارد. بنابراین از اواخر فصل پاییز تا اوایل فصل بهار میتوانید نهال را بکارید. اما اگر میخواهید این نهال را به صورت گلدانی تهیه نمایید، در هر زمان از سال میتوانید اقدام به کاشت نهال مورد نظر خود کنید.
مراقبت از نهال اقاقیا
برای مراقبت از نهال اقاقیا باید نسبت به آبیاری نهال توجه داشته باشید. اگر چه نهال به دلیل ریشههای بسیار عمیق و قوی، در برابر خشکی و کم آبی بسیار مقاوم است، اما آبیاری منظم نهال باعث رشد بهتر و شادابی بیشتر نهال خواهد شد. بنابراین باید دقت داشته باشید که به محض خشک شدن سطح خاکريال باید نهال را آبیاری کنید. در سالهای اولیه کاشت، ریشه نهال کوچک و ضعیف است و قادر به دریافت آب از عمق خاک نیست. بنابراین باید فواصل آبیاری کم باشد. اما پس از بلوغ نهال، ریشه آن بسیار عمیق و گسترده خواهد شد. به همین دلیل میتوان نهال را با فواصل بیشتر آبیاری کرد.
برای مراقبت از نهال اقاقیا کوددهی سالیانه را نباید فراموش کرد. با آزمایش خاک و آنالیز برگهای نهال میتوان تعیین نمود که گیاه چه کمبودهایی دارد. بنابراین کوددهای مورد نیاز خاک تعیین میگردد. برای مثال، اگر خاک آهن کافی نداشته باشد، برگهای نهال به رنگ زرد تغییر میکنند. بنابراین باید با افزودن کودهای حاوی آهن هر 2 الی 3 ماه یکبار، خاک را تقویت کنید. اما به طور کلی، این نهال نیاز چندانی به کود ندارد.
یکی از مهمترین مشکلات پرورش نهال اقاقیا، قارچ فوزاریوم میباشد. این قارچ موجب خشک شدن نهال میشود. در صورت ابتلا به این بیماری، از بین بردن این قارچ بسیار دشوار است. بنابراین طبق جمله معروف باید گفت پیشگیری از ابتلا به این بیماری بهتر از درمان است. درختانی که ضعف عمومی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این قارچ هستند. بنابراین باید با آبیاری و تغذیه مناسب نهال به سلامت بیشتر نهال کمک کرد.
چوبخوار و شته دو آفت بسیار مهم و رایج نهال اقاقیا هستند. برای مقابله با آفت شته، در فصل بهار با استفاده از سم روغنی، نهال را سمپاشی کنید. پس از گذشت سه هفته، دوباره سمپاشی را تکرار کنید. برای از بین بردن این آفت، میتوان از سم شیمیایی نظیر کنفیدور استفاده نمود. برای جلوگیری از سرایت آفت به سایر قسمتهای نهال و دیگر نهالها، باید برگهای آلوده به شته را بچینید.
